HV23-02 - Opleiding - Langdurige rouwopleiding: Werken met verlies en rouw - 15 daagse

Data: 

Zaterdag 23 september 2023 : Verwelkoming en kennismaking
Vrijdag 20 oktober 2023 : Levend verlies vanuit een narratieve kijk
Zaterdag 21 oktober 2023 : Therapeutisch werken met levend verlies - illustraties en oefeningen
Vrijdag 24 november 2023 : Theoretische kaders in de internationale rouwliteratuur
Zaterdag 25 november 2023 : Theoretische kaders - illustraties en oefeningen
Vrijdag 15 december 2023 : Kinderen en jongeren in rouw
Zaterdag 16 december 2023 : Werken met kinderen, jongeren en hun gezin - illustraties en oefeningen
Vrijdag 19 januari 2024 : Een model van verbindingen
Zaterdag 20 januari 2024 : Een model van verbindingen – illustraties en oefeningen
Vrijdag 23 februari 2024 : Een systemische blik op verlies en rouw
Zaterdag 24 februari 2024 : Werken met koppels en gezinnen - illustraties en oefeningen
Vrijdag 22 maart 2024 : Ervaringsgericht werken met rouw - illustraties en oefeningen
Zaterdag 23 maart 2024 : Creatief werken met rouw - illustraties en oefeningen
Vrijdag 26 april 2024 : De impact van rouw op het lichaam en lichamelijke ingangspoorten in de gesprekstherapeutische praktijk
Zaterdag 27 april 2024 : Aandacht voor zelfzorg van de rouwhulpverlener + Afronding met bespreking van de eindwerken

Uur van/tot:

9.30u - 16.30u

Locatie: 

Verbinding in Verlies
Leuvensesteenweg 30/1
3370 Boutersem

Voor wie? Inschrijvingsvoorwaarden:

Men dient op het moment van de opleiding therapeutisch werkzaam te zijn met mensen die geconfronteerd worden met verlies en rouw. In deze contacten heeft men dus een therapeutisch mandaat om het therapeutisch proces te begeleiden. Vanuit deze praktijk kan men in de opleiding eigen casuïstiek gebruiken bij de oefeningen en supervisies. 

Bij twijfel of u aan de voorwaarden voldoet, graag contact opnemen met An Hooghe om uw situatie te bespreken. An.hooghe@verbindinginverlies.be 

Inhoud opleiding:

Deze permanente vorming – Werken met verlies en rouw - is gericht op gesprekstherapeuten die in hun klinische praktijk meer kennis en handvaten willen in het begeleiden van mensen die geconfronteerd worden met verlies en rouw. Er wordt een combinatie gemaakt van theoretische kaders en de vertaling naar de praktijk. Op de praktijkdagen is er ruimte voor supervisie van eigen casussen. 

Uitgangspunten in onze kijk op verlies en rouw 

Rouw en verlies zijn onderdeel van het leven. Het hoort erbij. Het is verbonden met de liefde die we voelen voor iets of iemand waar we aan gehecht zijn. Een rouwbeleving heeft niet enkel te maken met de feiten van het verlies maar is ook verbonden met de betekenis die we geven aan wat/wie we verloren zijn. Rouwen is een voort-durend proces dat zich afspeelt op vele domeinen: emotioneel, psychologisch, mentaal, lichamelijk, relationeel, spiritueel…  Na een betekenisvol verlies zal men dan ook nooit meer dezelfde zijn, waardoor ook andere relaties (met de partner, andere gezinsleden, familie, vrienden, collega’s,…) mee beïnvloed worden.  

Bij vele rouwenden zien we intense rouwreacties die variëren en evolueren doorheen de tijd. De meerderheid van de rouwenden heeft geen expertise rouwhulpverlening nodig. Hierbij is het eigen natuurlijk steunnetwerk van groot belang. Een minderheid komt wél vast te zitten binnen het proces en heeft gespecialiseerde hulp nodig. Als rouwtherapeut moet men aanwezig kunnen blijven bij de intensiteit en machteloosheid van een verlies, meevoelen vanuit een authentiek zijn, én tegelijk de leiding nemen in een proces dat vast is komen te zitten. Hiervoor heeft men kennis nodig over rouwprocessen en de impact op het lichaam, alsook therapeutische technieken om beweging te kunnen brengen in het rouwproces.

In deze opleiding vertrekken we vanuit verschillende denkkaders die kunnen gebruikt worden bij verschillende doelgroepen. We brengen zowel een individuele als systemische benadering, met aandacht voor kinderen, jongeren en volwassenen die geconfronteerd worden met levens- alsook levend verlies. Daarbij is er ook de nodige aandacht voor de impact van rouwprocessen op het lichaam, ervaringsgericht en creatieve werkvormen en het belang van zelfzorg voor de rouw hulpverlener.

PROGRAMMA

Dag 1: Verwelkoming en kennismaking 

In deze dag nemen we de tijd om kennis te maken met elkaar, gelinkt aan het thema verlies en rouw. Wie ben jij als rouw hulpverlener? Wat brengt jou naar deze opleiding? Wat kom je hier halen en wat heb je van kennis en ervaring te delen? Wat hoop jij bij te leren en waarin wil je groeien in het gesprek met mensen die geconfronteerd met verlies en rouw?  

Datum: Zaterdag 23 sept ’23 

Opleiders: An Hooghe & Leen Carens 

Dag 2: Levend verlies vanuit een narratieve kijk 

Ook ander verlies dan het verlies door overlijden van een dierbare kan ingrijpend zijn op verschillende levensdomeinen. Denk bijvoorbeeld aan het verlies van je thuisland, verlies van gezondheid, verlies van een relatie, maar ook van een toekomstdroom,… Elk van deze voorbeelden kan op een heel waardevolle wijze aanwezig zijn in het leven van ieder van ons.

Toch is het vaak zo dat de omgeving minder erkenning biedt voor het verlies daarvan. We staan stil bij enkele theoretische ideeën omtrent levend verlies en introduceren de externaliserende conversaties en de responsebased conversaties als interventies.

Datum: Vrijdag 20 okt ‘23

Opleider: Leen Carens

Dag 3: Therapeutisch werken met levend verlies - illustraties en oefeningen

In deze dag gaan we specifiek in op het therapeutisch werken met levend verlies. Vraagt levend verlies een andere aanpak? Hoe kunnen we mensen ondersteunen bij hun verlieservaring en de verbinding maken naar een toekomst die er plots heel anders uitziet? We oefenen verder met externaliserende conversaties en response-based conversaties.

Datum: Zaterdag 21 okt ‘23

Opleiders: Leen Carens & An Hooghe 

Dag 4: 

Theoretische kaders in de internationale rouwliteratuur 

In deze dag besteden we aandacht aan betekenisvolle theoretische kaders binnen de huidige internationale rouwliteratuur. Wat is de huidige stand van zaken wat betreft diagnoses zoals Complicated Grief, Prolonged Grief Disorder (Shear, Prigerson), en wat is de plaats hierin van veerkracht/resilience (Bonanno) en Post Traumatische Groei (Tedechi & Calhoun)?  Verder overlopen we de meest gebruikte modellen binnen de rouwliteratuur, zoals het Duaal Proces Model (Stroebe & Schut), het Two Track Model (Rubin & Malkinson), en een model van betekenisgeving en betekenisreconstructie (Meaning making and Meaning Reconstruction, Robert Neimeyer).

Datum: Vrijdag 24 nov ‘23

Opleider: An Hooghe

Dag 5: Theoretische kaders - illustraties en oefeningen

In deze dag vertalen we de recente theoretische kaders naar onze eigen therapeutische praktijk. Hoe maken we ruimte voor veerkracht en posttraumatische groei in een rouwbegeleiding? Hoe verhoud ik me zelf tegenover een verliesgerichte/herstelgerichte houding in een rouwproces? Hoe vertaal ik dit model binnen een gesprek met mensen in rouw? Hoe en wanneer brengen we de overledene in de therapieruimte? Hoe kan brievenwerk en stoelenwerk bijdragen binnen een rouwproces? Tenslotte tonen we ook live therapiesessies van andere therapeuten, zoals Robert Neimeyer (USA) en bespreken we deze samen.  

Datum: Zaterdag 25 nov ‘23

Opleiders: An Hooghe 

Dag 6: Kinderen en jongeren in rouw   

Bij een overlijden in een (jong) gezin zijn ook de kinderen zwaar getroffen door het verlies. Vaak worden zij echter vergeten en staan zij op de achtergrond. Wanneer kinderen en jongeren te maken krijgen met een betekenisvolle verlieservaring rouwen ze, net als volwassenen. Dit komt tot uiting op hun eigen bijzondere manier. Hoe kunnen we hun rouwreacties begrijpen? Hoe kunnen we ons afstemmen op hun behoeften en gepast ondersteunen?  We vertrekken vanuit de recente rouwmodellen en maken een vertaling naar de wereld van kinderen en jongeren.

Datum: Vrijdag 15 dec ‘23

Opleider: Katrien Belmans

Dag 7: Werken met kinderen, jongeren en hun gezin - illustraties en oefeningen

Zowel in het werken met kinderen als in het werken met volwassenen neem je het functioneren van het gezin mee in je hoofd en werk. De verbinding in het gezin beïnvloedt nl. het rouwproces van ieder lid in het gezin. Deze dag duiken we daarom in systemische illustraties van gezinstherapieën en reflecteren we hoe we de vertaling kunnen maken naar onze eigen praktijk.

Datum: Zaterdag 16 dec ‘23

Opleiders: Katrien Belmans & Josephine Aerts

Dag 8: Een model van verbindingen    

In deze dag bundelt An Hooghe haar 20jaar ervaring in het werken met mensen in rouw samen in een Model van Verbindingen. We gaan ervan uit dat ‘rouw’ op zich geen hulpvraag is, maar mensen onze hulp zoeken wanneer ze de verbinding met zichzelf, met hun lichaam, met de overledene, met de partner of gezinsleden, met de bredere context, en/of het bestaan verloren zijn of dreigen te verliezen. Dit model geeft zowel aan mensen in rouw alsook aan hulpverleners een houvast in het kijken naar verlies en rouw.

Datum: Vrijdag 19 jan ‘24

Opleider: An Hooghe

Dag 9: Een model van verbindingen - illustraties en oefeningen

In deze dag illustreren we hoe het model van verbindingen een focus biedt van bij het begin van een therapie aanvraag. Verder zullen we alle verbindingen koppelen aan therapeutische technieken die we gaan inoefenen.  

Datum: Zaterdag 20 januari '24

Opleiders: An Hooghe & Leen Carens

Dag 10: Een systemische kijk op verlies en rouw  

Na het verlies van een dierbare rouwt ieder op z’n eigen manier binnen een context van anderen. Partners en gezinsleden rouwen vaak verschillend om eenzelfde overlijden. We stellen hier een relationele vertaling voor van het Duaal Proces Model. Verder staan we stil bij de communicatie tussen koppels en gezinsleden. Vaak is spreken met elkaar niet evident en zelfs niet eens wenselijk. Er zijn vele ‘goede redenen’ om niet met elkaar over de eigen rouwemoties te spreken. We bespreken hier bevindingen uit eigen onderzoek over het belang van afstemmen binnen een partnerrelatie na het verlies van een kind.

Geïnspireerd door een combinatie van systemische kaders, Emotionally Focused Therapy, en Attachment based Grief Therapy, kijken we naar de uitdagingen en meerwaarde van een relationele blik in het werken met koppels en gezinnen in rouw. Zo heeft de manier waarop iemand rouwt veel te maken met iemand z'n hechtingsstijl. Kijkend vanuit een hechtingsbril kunnen we beter begrijpen waar iemand die rouwt tegenaan loopt.  Cruciaal in het werken met rouw is de manier waarop we als hulpverlener ons kunnen aanpassen aan deze verschillende hechtingsstijlen van een individu, een koppel en een gezin.

Datum: Vrijdag 23 februari ‘24

Opleider: An Hooghe

Dag 11: Werken met koppels en gezinnen - illustraties en oefeningen

In deze dag staan we stil bij onze eigen aarzelingen én die van onze cliënten om ook partners en gezinsleden te betrekken in het therapeutische rouwproces. In het werken met systemen zoeken we naar manieren om af te stemmen op iedere rouwende én tegelijk ook op het geheel. Hoe kunnen wij als hulpverleners aandacht hebben voor de complexiteit van dit geheel? Aan de hand van video materiaal illustreren we het werken met systemen.

Datum: Zaterdag 24 februari ‘24

Opleiders: An Hooghe & Leen Carens 

Dag 12: Ervaringsgericht werken met rouw - illustraties en oefeningen    

Soms is het helpend om het pad van het zittend spreken even te verlaten. Tijdens deze dag zoomen we in op en gaan actief aan de slag met de vaardigheden die helpend kunnen zijn bij het inzetten van ervaringsgerichte methodieken in rouwtherapie.

Aan de hand van de window of tolerance nemen we je mee in de wereld van ‘het experiment’. All doende krijg je ervaringen, inspiratie, tips en een duwtje in de rug om ook in je praktijk hier en daar aan het proberen te gaan.

Datum: Vrijdag 22 maart ‘24

Opleiders: Dagmar Sels & Josephine Aerts

Dag 13: Creatief werken met rouw  - illustraties en oefeningen

Wat is jouw geprefereerde creatieve taal en hoe breng je die binnen in de therapiekamer? We bekijken het thema creativiteit vanuit een brede invalshoek die verder gaat dan het beeldende. Wat wens jij te ontwikkelen aan creatieve praktijken en wat kan het opleveren voor jezelf en voor je cliënt? Waar vind je de durf om jouw creatieve delen aan te wenden in een therapeutisch gesprek? Je krijgt vele inspirerende voorbeelden te zien van beeldende interventies, visualiserende praktijken en eenvoudige rituelen. Je gaat daarbij op zoek naar jouw persoonlijke creatieve taal. Via brainstorm en oefeningen maken we concreet hoe jij zelf stappen kan zetten om het creatieve mee te nemen in jouw gesprekstherapeutisch werk.

Hoe kan je mensen ondersteunen die eerder op een doende manier willen rouwen? Welke speelse wegen zijn er om samen met kinderen, jongeren én volwassenen te aan de slag te gaan met hun verlieservaring?

Datum: Zaterdag 23 maart ‘24

Opleiders: Anje Claeys & An Hooghe

Dag 14: De impact van rouw op het lichaam en lichamelijke ingangspoorten in de gesprekstherapeutische praktijk

Werken met iemand in rouw is ook werken met het rouwende lichaam. Het lichaam spreekt en laat zich zien in kleine of grote signalen. Hoe kunnen we mensen helpen in het emotioneel zorg dragen voor het lichaam en lichamelijk zorg dragen voor emoties?

In deze dag krijgen de deelnemers illustraties en worden zij uitgenodigd tot ervaringsoefeningen van deze lichamelijke ingangspoort in het werken met rouw. We starten met de vraag hoe je als hulpverlener het lichaam NU al meeneemt in jouw werk. Vraag je naar lichamelijke klachten bij aanmelding? Heb je aandacht voor metaforen die gebruikt worden (zoals bv ‘krop in de keel’, ‘gat in mijn hart’, ‘dunne huid’). Raak je mensen aan tijdens jouw behandeling? Vervolgens oefenen we met nieuwe technieken om de lichamelijke wijsheid van onze cliënt nog meer te kunnen aanspreken. Bv. Hoe brengen we lichamelijke rust en mentale stilte? Hoe geven we aandacht aan het verdriet en de pijn welke zich uit via het lichaam? Wat vertelt de lichamelijke houding van onze cliënt ons en hoe herkennen we deze? Hoe kunnen we de energie van onze cliënt waarnemen in de lichaamstaal en wat kunnen we daarmee doen? Wat zijn typische lichamelijke patronen bij angst, onrust, verdriet, kwaadheid,…? Hoe laat een lichaam zich zien en hoe kunnen we deze taal begrijpen? Wat zijn alarmsignalen en wat doen we daarmee?

Datum: Vrijdag 26 april ‘24

Opleider: Katrien Hooghe

Dag 15 Voormiddag: Aandacht voor zelfzorg van de rouwhulpverlener

In deze laatste halve voormiddag willen we nog stilstaan bij het bijzondere werk van rouwtherapeut en de noodzaak van zelfzorg. Hoe zijn we hier, al dan niet, mee bezig? Wat zijn manieren die passen bij ieder van ons? Hoe merken we bij onszelf dat het bijvoorbeeld moeilijker is om ‘aanwezig en afgestemd’ te zijn bij/tot de andere, en het verschil te maken met onze eigen ervaringen?  

Datum: Zaterdag 27 april ’24 - Voormiddag

Opleider: Katrien Hooghe

Dag 15 Namiddag: Afronding met bespreking van de eindwerken en diploma uitreiking

Om af te ronden maken we tijd voor feedback op de eindwerken en sluiten we af met een feestelijke diploma uitreiking.

Datum: Zaterdag 27 april ’24 - Namiddag

Opleiders: An Hooghe & Leen Carens

Prijs: 2250€/ jaar 

Mogelijkheid tot betaling in schijven. 

Voor 15 mei (na selectie): 1000 euro

Voor 5 september: 1250 euro

Lunch inbegrepen

Docenten: 

An Hooghe is klinisch psychologe, relatie & gezinstherapeute, PhD. Zij is de oprichtster van het expertise centrum Verbinding in Verlies (Boutersem). De voorbije 20 jaar richtte An zich voornamelijk op het therapeutisch werk met rouw en verlies en in het bijzonder met ouders na het verlies van een kind. Zij doctoreerde op het thema communicatie tussen ouders bij ziekte en verlies van een kind (KULeuven), en schreef samen met vijf ouders het boek Anders Nabij, de stille kracht van ouders na de dood van hun kind. Naast haar klinisch werk geeft An al jaren opleiding aan hulpverleners rond het thema rouw en verlies. Zij richtte ook de community Verbinding in Verlies op, een lerend en steunend platform voor allen die een aanbod doen rond dit thema in Vlaanderen en Nederland.

Leen Carens is klinisch psychologe, relatie- en gezinstherapeute met een specialisatie in narratieve therapie (Antwerpen & INT Londen). Sinds 2000 is ze actief in de ambulante hulpverlening. Ze bouwde jarenlange ervaring op in het ondersteunen van gezinnen en koppels binnen een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg. Daarna werkte ze enkele jaren in een school voor buitengewoon onderwijs waar ze tieners en jongvolwassenen begeleidde met een ernstige fysieke beperking of chronische ziekte. Momenteel is zij als studentenpsychologe verbonden aan de AP Hogeschool. Binnen Verbinding in Verlies werkt ze hoofdzakelijk met jongeren, individuen en gezinnen die te maken hebben met een vorm van levend verlies. 

Dagmar Sels is klinisch orthopedagoge en cliëntgericht therapeute met specialisatie in Emotion Focused Therapy en existentiële psychotherapie. Ze bouwde ervaring op binnen de Jeugdhulp, eerst in het werken met de jongeren zelf, later in het  begeleiden en coachen van de begeleiders van die jongeren. Binnen de groepspraktijk Verbinding in Verlies doet ze voornamelijk individuele therapie rond verlies in de brede zin van het woord. Samen met de cliënt gaat ze op zoek naar wat er nog gevoeld moet worden (en welke aandacht/zorg dat nodig heeft) om opnieuw wat vrijer in het leven te kunnen staan. 

Uschi Vandenbroeck is klinisch psycholoog en familie- en relatietherapeut. In ‘Verbinding in Verlies’ werkt ze met individuen en koppels met verschillende verlieservaringen waaronder perinataal verlies, zelfdoding, verlies van een partner of kind en verlies van gezondheid. Ze bouwde ervaring op in het werken met existentiële thema’s en perinataal verlies in het UZ Leuven op de dienst Gynaecologie en Fertiliteit. Sinds 2005 begeleidt ze er koppels met onvervulde kinderwens en zwangerschapsverlies. Daarnaast is ze actief in het onderzoek binnen de reproductieve psychologie.

Josephine Aerts kijkt vanuit een systemisch perspectief naar mensen en families. Zij geeft die kennis en kunde graag door als ambacht voor iedereen die met mensen werkt. Geschoold in NLP, TA, Systemisch werk, werken met traumadelen en met een grote schat aan ervaring neemt ze je graag mee. Met concrete handvatten, met zelf ervaren en voelen hoe jij het in jouw praktijk of werk kan toepassen ga je vol inspiratie naar huis. Zelf werd zij geschoold door onder andere Phoenixopleidingen in Utrecht, Interakt , De School voor Transitie, Instituut voor Systemisch Werken van Elmer Hendrikx, Riet Fiddelaers en GroepsGeluk.

Katrien Hooghe werkt als kinesiste met het (rouwende) lichaam en zij streeft naar een balans tussen lichaam en geest. Ze bestudeerde de Chinese meridiaanleer en de acupressuur, alsook Reiki, mindfulness en meditatie. In haar groepspraktijk richt zij zich voornamelijk op het emotionele, het spirituele, het energetische en de meditatiewereld.

Katrien Belmans is klinisch kinder- en jongerenpsychologe en relatie- en gezinstherapeute. Ze bouwde ervaring op in het (buitengewoon) onderwijs in het ondersteunen van kinderen/jongeren met een beperking én hun onderwijsnetwerk. Ze specialiseerde zich tevens in ‘afgestemd/bewust opvoeden’ én begeleidt binnen verbinding in verlies kinderen, ouders en gezinnen richting meer verbinding met zichzelf én elkaar.  

Anje Claeys PhD, is kunstenaar, scribe en ontrafelaar met een opleiding in narratieve therapie (basiscursus, verdiepingscursus en specialisatiecursus) en een specialisatie in ‘generative scribing’. Vanaf 2004 is ze actief als kunstenaar en gaf ze vele creatieve en artistieke workshops voor kinderen en volwassenen. Sinds 2017 is ze actief in de ambulante hulpverlening en werkt ze hoofdzakelijk met jongeren die te maken hebben met overlijden en/of levend verlies. In 2021 ging ze aan de slag als visualisator binnen de semi-residentiële hulpverlening (Huis 6, dagbehandeling voor kinderen en jongeren binnen UPC KU Leuven op Campus Gasthuisberg) waar ze jongeren begeleidt die te kampen hebben met internaliserende problematieken (eet-, angst- en dwangstoornissen). Daarnaast werkt ze als visualiserend consultant in diverse settings. Meer info over haar visualiserend werk kan je bekijken op haar website www.anjeclaeys.be.

Noot: de foto's die tijdens de opleiding genomen worden, dienen enkel om sfeerbeelden weer te geven op de website en social media van Verbinding in Verlies! Indien u niet op de foto wenst, gelieve dit te melden bij ontvangst!